ایده های گنگ و مبهم در نگاه نخست به نظر کسل کننده و زاییده تفکرات و تخیلات ذهن خسته ما هستند که از روزمرگی و کار زیاد دیگر رمقی ندارد.

اما واقعیت چیزی دیگری است. ایده های گنگ و مبهم فقط از ذهن خسته و بی تاب تراوش نمی شود. همان طور که موقع درست اندیشیدن ایده های بکر و ناب به ذهن خطور می کند ممکن است ایده های گنگ و مبهم نیز وارد جریان سیلاب فکری ما شوند.

ایده های گنگ و مبهم در واقع پتانسیل های بالایی برای مفید واقع شدن دارند. در این مقاله می خواهیم در مورد ایده های گنگ و مبهم و مفید بودن آن ها بحث کنیم. با تدبیر فردا همره باشید 🙂

ایده های گنگ و مبهم مفید هستند

ایده های آراسته و مرتب و شسته و رفته مانع از آن می شود که ذهن ما آزادنه پرسه بزند و به دیگر امکانات فکر کند. ایده های قطعی و مشخص عملا جلوی تولد ایده های جدید را می گیرد.

در رشته های هنر و طراحی، اساتید معمولا از ارائه احکام قطعی اجتناب می کنند و برای دانشجویان خود سوالاتی را مطرح می کنند یا آن ها را راهنمایی کلی می کنند یا حتی به آن ها توصیه های متناقض می کنند.

دانشجویان از این عمل اساتید رنج می برند! اما به تدریج عادت می کنند که در دنیایی گنگ، مبهم و مملو از معانی و امکانات مختلف زندگی کنند. این دنیا برای افراد خلاق کاملا طبیعی و عادی است.

وقتی که چند طراح با یکدیگر مشغول به کار می شوند، یکی از آن ها ایده ای را به عنوان طرح کلی مطرح می کند. بعد دیگران انواع و اقسام ایده ها را مطرح می کنند و طرح اولیه دائما دست خوش تغییر می شود و معمولا ایده پایانی هیچ شباهتی با ایده اولیه ندارد.

یک تمرین عملی:

۵ دقیقه وقت بگیرید و یک ورقه بردارید و در طی این مدت هر چه قدر می توانید از مشکلات خود بنویسید. (کلی گویی نکنید مثلا ننویسید آلودگی هوا یا جنگ) در این جا چند نمونه آورده ایم.

• جوراب من خیلی زود سوراخ می شود.
• بر اثر صدای زنگ ساعت بیدار می شوم.
• با طلوع آفتاب از خواب می پرم.
• وقتی که توی پارک آهسته راه می روم سگ ها دنبالم می کنند.

اکنون به دنبال راه حل برای هر یک از موارد نوشته شده باشید. در این جا است که مشاهده می کنید ذهن شما ممکن است راه حل های منطقی و سر راستی پیدا کند یا این که به راه حل هایی فضایی و  غیر عادی برسید که اصطلاحا این ایده های گنگ و مبهم هستند که راه حال های عجیب را به ذهن شما سرازیر می کنند.

چگونه راه حل ها را ارزیابی کنیم و تصمیم بگیریم

بسیار خوب، اکنون مشکل خود را مطرح کرده و همه اطلاعات مربوط به آن را مورد بررسی قرار داده اید و به راه حل های مختلفی برای رهایی از این مشکل اندیشیده اید که این راه حل ممکن است ساده و سر راست باشند و حتی ممکن است پیچیده و مبهم به نظر برسند.

در نهایت ممکن است به خود ببالید که چقدر راه حل پیدا کرده اید. اما اکنون زمان آن فرا رسیده است که از میان آن ها یکی را انتخاب کنید.

ممکن است برای حل یک مشکل ساده یا به ظاهر ساده ده ها راه حل ریز و درشت به ذهن تان رسیده باشد و طبیعتا انتخاب بین برگزیدن کدام راه حل خود نیز درگیری ذهنی می تواند ایجاد کند.

پیش از انتخاب راه حل به این موارد فکر کنید:

۱- محدودیت زمانی، میزان هزینه ای که برای حل مشکل در نظر گرفته اید، وسایل و تجهیزات موجود، افراد واجد شرایط، منابع طبیعی و …

۲- برای تصمیم گیری چقدر وقت دارید؟ آیا مجبور هستید هم اکنون تصمیم بگیرید و یکی از راه حل ها را انتخاب کنید؟ آیا می توانید منتظر بمانید تا مشکل خودش احتمالا بر طرف شود یا حداقل تغییر کند؟

اگر لزومی به تصمیم گیری سریع نیست پس وقت دارید که راه حل ها را به خوبی ارزیابی کنید و تصمیم صحیحی بگیرید. حتی قادر خواهید بود چند تا از راه حل ها را قبل از انتخاب نهایی امتحان کنید و ببینید کارایی دارند یا خیر

۳- انتخاب راه حل بر چه کسانی تاثیر می گذارد؟ آیا وقت دارید که از آن ها بپرسید راجع به راه حلی که انتخاب کرده اید چه نظری دارند؟ اگر از آن ها نپرسید چه اتفاقی می افتد؟ چه کسی کار های ضروری را انجام می دهد؟ آیا آن ها آمادگی، توانایی و تمایل به این کار را دارند؟

۴- مشکلاتی بر سر راه عملی کردن راه حل وجود دارد؟ (از طرف دیگر افراد، موسسات، جامعه و رقبا)

۵- عملی کردن راه حل چقدر طول می کشد؟ آیا نتیجه آن در طی چند ساعت، روز یا ماه معلوم می شود یا سال ها به طول می انجامد تا بفهمید راه حل شما موفقیت آمیز بوده است؟

۶- آیا اتفاقی می افتد اگر راه حل شما با شکست روبه رو شود؟ آیا راه حل دیگری در نظر دارید؟

جایگاه ایده های گنگ و مبهم

در ارزیابی تصمیم گیری نوع ایده هایی که ممکن است از جانب دیگران مطرح شود و یا در ذهن خودمان شکل بگیرد تا به شکل راه حل جدید بروز کند متفاوت است.

ممکن است ذهن ما فقط ایده های منطقی و سر راست و ساده را سرلوحه راه حل سازی خود قرار دهد و در خروجی راه حل های متداول و ساده ای ارائه شود که بار ها و بار ها توسط دیگران به بوته آزمایش گذاشته شده است.

از طرفی ممکن است کمی خلاقیت را چاشنی خوراک ذهن کنیم و ایده هایی گنگ و مبهم ولی در عین حال بدیع در ذهن جاری کنیم که در نهایت منجر به ارائه راه حل های نوآورانه و هیجان انگیز تری شود.

هر دو نوع این ایده ها بر ارزیابی تصمیم گیری تاثیر گذار هستند و این جا است که ارزش ایده های گنگ و مبهم در حل مسائل و تصمیم گیری ها بیشتر مشخص می شود.

غالبا ایده های گنگ می توانند چاره ساز باشند و بسیاری از ضعف هایی که ایده های روتین و متداول دارند را پوشش دهند. شاید فقط نیاز به پختگی بیشتر باشد تا ترس به کار گیری یک ایده مبهم را کنار بگذارید و فواید آن بر شما آشکار شود.

منابع مورد استفاده:

برگرفته از کتاب (andrew wright “how to improve your mind”l) با تلخیص و اضافه

تدبیر فردا