حل خلاقانه مسائل ، در ادامه سلسله مطالبی که به صورت خلاصه و انتخاب شده از کتاب (how to improve your mind) نوشته اندرو رایت برای شما مخاطبان تدبیر فردا تدوین کردیم می رسیم به مبحث، حل خلاقانه مسائل .

در مطالب پیشین در مورد تفکر خلاق و خلاقانه فکر کردن صبحت کردیم و سعی کردیم تعریف درستی از این مفاهیم ارائه دهیم.

اکنون که دید مناسبی نسبت به مفهوم تفکر خلاق پیدا کردیم در ادامه به روش هایی می پردازیم که می توانیم به کمک آن ها مسائل و مشکلات را خلاقانه حل کنیم.

حل خلاقانه مسائل ، روش هایی برای حل خلاقانه مسائل و مشکلات

وقتی که با مسئله و مشکلی رو به رو می شوید به کلمه PIE (پای، شیرینی میوه دار) فکر کنید. (یا می توانید به کلمه “مُرس” فکر کنید که در آن حرف “م” یاد آور مشکل، حرف “ر” یاد آور راه حل و حرف “س” یاد آور سنجش است.)

P=Problem (مشکل) قبل از هر چیزی مشکل را برای خود تعریف کنید.

I=Ideas (ایده ها و راه حل ها) همه ایده ها و راه حل هایی که برای رفع مشکل یا حل مسئله به ذهن تان می رسد، در نظر بگیرید، حتی راه حل های احمقانه!

E=Evaluate (سنجش و ارزیابی) اکنون ایده ها و راه حل ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهید و سپس تصمیم بگیرید.

مشکل را تعریف کنید

این چیه؟ آیا اردک است یا خرگوش؟

مشکل می توان هر دو تصویر را دید.

وقتی که اردک را می بینیم آن گاه دیدن خرگوش خیلی سخت می شود و برعکس.

امروزه می دانیم که ماه یک کره آسمانی است که می توانیم چنین چیزی را ببینیم. اما قرن ها بود که اکثر مردم کروی بودن انی پیکر آسمانی را نمی دیدند، زیرا تصور می کردند که دو بعدی و مسطح است!

از مشکل فاصله بگیرید

وقتی که از مشکل فاصله بگیرید، اطلاعات مفید تری را در مورد آن بدست خواهید آورد.

این معما را حل کنید.

بدون آن که مداد را از روی کاغذ بر دارید و فقط با استفاده از ۴ خط صاف، این نقاط را به یکدیگر وصل کنید.

این کار مشکل است؟ اگر مشکل است به خاط این است که از مشکل به اندازه کافی فاصله نگرفته اید؟ (پاسخ در انتها پست)

مشکل واقعا چیست؟

اغلب اوقات موضوع مهم این است که ابتدا خود مشکل را مورد بررسی قرار دهیم و بعد به دنبال راه حل بگردیم. به چند نمونه زیر توجه کنید:

مشکل ۱:

تلویزیون خراب شده است. من نمی توانم آن را تعمیر کنم.

بررسی مشکل: برای من چندان مهم نیست که حتما تلویزیون تماشا کنم. در واقع من فقط به تفریح و سرگرمی احتیاج دارم. بنا بر این می توانم با بچه هایم بازی کنم یا یک کتاب بخوانم یا به دیدن دوست خود بروم. بدین ترتیب ناگهان مشکل بر طرف می شود و دیگر وجود ندارد!

همیشه سعی کنید آن چه را که واقعا می خواهید تعریف کنید. ولی آیا مطمئن هستید که دارید هدف و خواسته واقعی خود را تعریف می کنید؟

مشکل ۲:

شما می خواهید یک نوار کاست را که تازه به بازار آمده برای دوست خود بخرید. به فروشگاهی می روید، ولی فروشنده می گوید که نوار کاست را ندارد. عصبانی می شوید یا نا امید؟ آیا در فروشگاه به جست و جو می پردازید؟

بالا خره به خواسته خود می رسید. آن ها نوار کاست دیگری دارند که شما مطمئن هستید دوست تان از آن خوشش خواهد آمد. این یکی حتی ممکن است بهتر از آن نوار اولی هم باشد!

بدین ترتیب در می یابید که هدف واقعی تان این نبوده که آن نوار کاست جدیدی را که تازه به بازار آمده برای دوست خود بخرید بلکه خواسته حقیقی تان این بوده است که موجب خوشحالی اون شوید.

در ادامه دو مشکل دیگر (شماره ۳ و ۴) را مطرح کرده ایم و برای هر کدام نیز تعریف جدیدی آورده ایم و به اصطلاح آن ها را از زاویه ای دیگر نگریسته ایم تا زیاد نا خوشایند به نظر نرسند.

آیا می توانید آن ها را از زوایای دیگر نگاه کنید و تعریف دیگری برای آن ها بیاورید؟

مشکل ۳:

من پول کافی ندارم.

نگریستن به مشکل از زاویه ای دیگر: من می خواهم بیش از حد نیازم خرید کنم.

مشکل ۴:

به نظر می رسد کار فرمایم من را خوب درک نکرده و به ارزش من پی نبرده است.

نگریستن به مشکل از زاویه ای دیگر: انگار من هنوز متوجه نیستم که کار فرمایم با چه مشکلات زیادی در گیر است.

مشکل ۵:

همسایه کناری من ساز خود را با صدای بلند می نوازد. من چگونه می توانم او را از این کار باز دارم؟ من چگونه می توانم صدای ساز او را نشنوم؟

دو یا سه مشکل خود را بنویسید. سعی کنید تعریف جدیدی برای آن ها بیاورید. (یعنی از زاویه دیگری به آن ها نگاه کنید). هم چنین می توانید از دوست خود بخواهید که آن ها را طور دیگری تعریف کند.

اگر دیدید که تعریف هایی که او از مشکلات شما می کند برای تان مفید تر است در مورد مشکلات خود با او به بحث بنشینید. 🙂

پاسخ معما:

خب امیدواریم که ابتدا خودتون سعی کرده باشید معما را حل کنید و باز هم یاد آوری می کنیم که سعی کنید با کمی فاصله گرفتن از معما و مشکل اشراف بهتری به موضوع بیابید. در ادامه حل معما آمده است، توجه کنید:

همان طور که می بینید با کمی افزایش وسعت دید معما به خودی خود جواب را در اختیار ما می گذارد. شاید شما جزو کسانی باشید که توانسته اید بدون مشاهده پاسخ معما، راه حل را فهمیده باشید که در این صورت به شما تبریک می گوییم.

اما اگر پس از کمی فکر کردن به این نتیجه رسیدید که این معما نمی تواند پاسخ درستی داشته باشد، بهتر است این نتیجه را بگیرید که شما به خودتان این زحمت را نداید که مشکل را برانداز کنید.

با کمی فاصله گرفتن از مشکل و از دور به مشکلات نگاه کردن کلیت راه حل مشکلات به دست می آید و سپس بعد از آن است که با پرداختن به جزئیات و با کاوش درون مشکل می توان به نحو صحیح مشکل را بر طرف و معما را حل کرد.

همان طور که دیدید حل خلاقانه مسائل و مشکلات دور از انتظار نیست و هر کسی می تواند به حل خلاقانه مسائل بپردازد. تنها کافی است گاهی اوقات از مشکات فاصله گرفته و نیز گاهی اوقات از زوایایی دیگر به مشکلات بنگرید.

پیروز باشید 🙂

منابع مورد استفاده:

کتاب: How to improve your mind, A.Wright, 1987, Cambridge University

تدبیر فردا